विजेचा झटका लागल्यावर आपण लाकडाची वस्तू त्या व्यक्तीवर फेकून मारतो किंवा लाकडी वस्तूने तिला दूर करण्याचा प्रयत्न करतो. आणि त्या झटक्यापासून त्याला दूर करतो. अनेक मालिकांमध्ये, चित्रपटांमध्ये असं चित्र आपण पाहतो. वीज उपकरणातीळ गळती, खराब झालेल्या वायर्स, वीज उपकरणे वापरताना केलेला निष्काळजीपणा यामुळे विजेचा झटका बसू शकतो. शरीरात कंपन निर्माण होऊन उष्णता वाढते. शरीरातील मज्जातंतूवर या विजेचा परिणाम होतो.
काही वेळेस विजेचा झटका लागलेल्या व्यक्तीच्या शरीरात करंट शरीरातून गेल्याने त्या व्यक्तीला हृदयविकाराचा झटका येऊ शकतो. जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला करंट लागतो तेव्हा काहीही समजण्याची पाहण्याची विचार करण्याची क्षमता तो व्यक्ती हरवून बसतो.
आपल्या देशात सिंगल फेज करंट २२० व्होल्टचा असतो तर थ्री फेज करंट ४१५ व्होल्टचा असतो, आणि हे दोन्ही प्राणघातक असतात. त्यामुळे विजेसंबंधित काही काम करताना पूर्णपणे दक्षता घ्यावी. ओल्या हाताने विजेच्या बटणांना हात लावू नये, उघडलेल्या वायर असतील त्या वेळीच बदलाव्यात.
विजेचा झटका लागला तर लाकडाची वस्तू फेकून मारल्यास ते व्यक्ती त्या विद्युत उपकरणापासून दूर जाते. लाकूड हे विजेचे दुर्वाहक असल्याने लाकडातून करंट पास होत नाही. याशिवाय विद्युत प्रवाह बंद करणे, असे २ साधे व प्राथमिक उपाय आपल्यालाला माहित आहेत. पण त्या व्यतिरिक्त विजेचा झटका लागलेली व्यक्ती जर बेशुद्ध पडली किंवा श्वासोच्छवास बंद पडल्याचे दिसून आले तर पुढील उपायांचा वापर करावा.
१. लोखंडाच्या वस्तू दूर करणे – विजेच्या झटका लागलेल्या व्यक्तीला मदत करायला जाण्यापूर्वी याची खात्री करून घ्या की आजूबाजूला अशी कोणती गोष्ट आहे का ज्यामधून करंट वाहून जाऊ शकतो. कारण पाणी आणि लोखंड हे विजेचे सुवाहक आहेत आणि या दोन्ही गोष्ट सहजपणे आपल्या आजूबाजूला असू शकतात.
२. तोंडाद्वारे शरीरामध्ये हवा भरणे – आपल्या जवळपास जर कोणाला विजेचा झटका लागला असेल तर रुग्णवाहिका येईपर्यंत त्या बेशुद्ध व्यक्तीच्या शरीरामध्ये तोंडाद्वारे हवा भरावी. यासोबतच त्यांच्या छातीवर प्रेशर देऊन दबाव तयार करावा. जेणेकरून त्या व्यक्तीच्या हृदयाचे ठोके सुरु राहतील. अशा परिस्थितीत बेशुद्ध व्यक्तीला सरळ झोपवून त्याचे पाय वरच्या बाजूस उचलावे.
३. रिकव्हरी पोझिशन – विजेच्या झटक्यापासून व्यक्तीला दूर केल्यावर त्या व्यक्तीला रिकव्हरी पोझिशनमध्ये झोपवावे. या स्थितीत व्यक्ती एका कडेवर आहे आणि त्याचा एक हात डोक्याखाली आहे आणि दुसरा पुढे आहे आणि एक पाय सरळ आहे आणि दुसरा दुमडलेला आहे. त्यानंतर, त्या व्यक्तीची हनुवटी उचलून घ्या आणि त्या व्यक्तीचा श्वासोच्छवास चालू आहे की नाही ते बघा.
४. ब्लँकेटने लपेटू नका – जर व्यक्ती श्वास घेत असेल आणि थोडेसे जळले असेल तर ते पाण्याने धुवा. त्या व्यक्तीला कधीही ब्लँकेटने लपेटू नका. जर र*क्तस्त्राव होत असेल तर र*क्तस्त्राव थांबविण्यासाठी त्या जागेला स्वच्छ आणि कोरड्या कापडाने बांधा.
५. सीपीआर द्यावा – विजेचा झटका लागलेला भाग किंवा लकवाग्रस्त होऊ शकतो. जर आपल्याला श्वासोच्छवास, खोकला किंवा त्या व्यक्तीच्या कोणत्याही प्रकारच्या क्रियाकलापांची लक्षणे येत नसतील तर आपण सीपीआर (कार्डियो पल्मोनरी रिससिटैशन) देणं सुरू करा. या तंत्रात, पीडिताचे हृदय प्रति मिनिटात 100 वेळा दाबले जाते. मात्र छाती ही फक्त ३ ते ५ सेंटिमीटरच दाबली जाईल याची काळजी घ्या, जास्त दाब देऊ नका ! ही प्रथमोपचार बेशुद्ध किंवा बेशुद्ध व्यक्तीचे हृदय आणि फुफ्फुस पुन्हा सुरु होते. जर व्यक्ती श्वास घेत असेल तर कधीही सीपीआर करू नका.
६. मलम लावावे – विजेचा झटका लागलेली व्यक्ती शुद्धीवर आल्यास त्या व्यक्तीला काहीही खायला व प्यायला देऊ नये. त्या व्यक्तीला एका कुशीवर झोपवून ज्या ठिकाणी भाजले वा लागले आहे, त्याठिकाणी मलम लावावे.
७. वैद्यकीय उपचार घ्यावेत – विजेचा झटका लागलेल्या व्यक्तीला त्वरित वैद्यकीय उपचार द्यावेत, भले ही त्या व्यक्तीला घटनेनंतर पूर्णपणे ठीक वाटत असले तरी त्या व्यक्तीची तपासणी अवश्य करून घ्यावी. डॉक्टरांच्या सल्ल्याने ईसीजी, र*क्त चाचणी, सीटी स्कॅन किंवा एमआरआय सारख्या चाचण्या करायच्या की नाही हे ठरवता येते.
मित्रांनो हा लेख तुम्हाला आवडला असेल तर नक्की लाईक करा आणि आपल्या मित्रांबरोबर शेयर करायला विसरू नका. तसेच आपली प्रतिक्रिया कमेंट करून नक्की कळवा. वरती दिलेली माहिती ही फक्त प्रथमोपचार आहे याला ट्रीटमेंट समजू नका. पेशंटला दवाखान्यामध्ये नेई पर्यंत जी ट्रीटमेंट दिली जाते त्याला प्रथमोपचार असे म्हणतात.
अस्वीकरण – दिलेल्या टिप्स आणि सूचना सामान्य माहितीसाठी आहेत. त्यांना कोणत्याही डॉक्टर किंवा वैद्यकीय शाश्त्राचा सल्ला असा समजू नका. आजारपण किंवा संसर्गाची लक्षणे आढळल्यास डॉक्टरांचा सल्ला नक्की घ्या. वरील माहिती इंटरनेट वरील माहितीचा आधार घेत बनवलेली आहे. दिलेल्या माहितीशी बॉलीरिपोर्ट सहमत असेलच असे नाही.
